donderdag 8 december 2011

The Stoning of Soraya M.



Toen de Frans Iraanse journalist Fereydoune Sahebjam 'The stoning of Soraya M' publiceerde, werd het een internationale bestseller. Dat vestigde zowel de aandacht op de uitvoer van stenigen als het gebrek aan vrouwenrechten in Iran. Ondanks officiële ontkenningen gaan de stenigingen op onbekend aantallen mensen, met name vrouwen, in vele landen in de wereld door.

Bovenstaande is de eindtekst van de film die ik gisteren online bekeken heb. De tekst was in het Engels. Ik heb het vrij vertaald naar het Nederlands. Freidoune schreef in 1990 het boek La Femme Lapidée. Deze film is daarop gebaseerd en is waar gebeurdDe film stond al een tijdje onder mijn bladwijzers. Eerst had ik die avond plannen om The Circle te kijken op Arte. Wist ik veel dat ik die zender helemaal niet heb. Dan maar deze online film die op het beslissende moment vrij heftig was om naar te kijken. We hebben het tenslotte over een steniging.

De film
Een journalist strandt in een dorpje ergens in Iran. Zijn auto moet gerepareerd. De reparateur wil eigenlijk die dag niet werken. Hij zegt dat hij moe is. De journalist geeft de man een flink bedrag zodat hij wel met de auto aan de slag gaat. De journalist zoekt een plekje om wat te gaan drinken. Hij wordt aangeklampt door een gesluierde vrouw die hem iets probeert te vertellen. Voordat hij echt kan reageren worden ze geïnterupteerd door twee mannen. Eentje ervan is een Mullah. Een Islamitische geestelijke. De vrouw wordt onvriendelijk weggestuurd. Ze proberen de journalist mee te krijgen onder het mom van thee aanbieden. De journalist weigert. Later zit hij op een terras. De vrouw duikt weer op. Ze probeert zijn aandacht te trekken en gooit een briefje naar hem toe. Dan gaat ze weg. De journalist raapt het briefje van de grond. Daarin zit een menselijk botje met op het briefje een getekend simpel plattegrondje.
Zijn interesse is nu gewekt. Hij legt de route af en komt bij het huis van de vrouw. Ze laat hem binnen. Eerst heeft hij geen trek in een ontmoeting met haar en wat ze hem wil vertellen. De twee mannen uit het dorp hebben tenslotte gezegd dat ze gek is. Zij reageert door te zeggen dat hij eerst moet luisteren en dan mag hij betalen wie gek is. Zij of die mannen. Ze wil dat hij haar verhaal opneemt. Dan begint ze te vertellen.


Het verhaal van de vrouw
De vrouw had een nicht. Soraya. Zij was getrouwd met de man die bij de Mullah was. Hij wilde echter van haar scheiden om met een andere vrouw te trouwen, op wie hij zijn zinnen had gezet. Hij wilde Soraya afschepen met het huisje waarin ze woonden en een stukje grond waar ze wat op kon verbouwen. Hun zoons zou hij meenemen. De dochters mocht ze houden. Soraya weigert. Zonder geldelijke vergoeding kunnen ze niet rondkomen. Ze zullen verhongeren. De Mullah probeert rede in Soraya te brengen door haar een sigheh aan te bieden. De vrouw hoort dat en onderbreekt woedend het gesprek. Haar nicht wordt geen gelegaliseerde hoer! Ze zet de Mullah het huis uit. Dat zet kwaad bloed.
De man van Soraya en de Mullah maken daarna handig gebruik van het overlijden van de vrouw van de reparateur, eerder al genoemd in dit verhaal. Soraya gaat daar aan het werk, tegen betaling, zodat de reparateur niet direct hoeft te hertrouwen omdat hij niet zelf het huishouden kan doen en de opvoeding zijn zijn zoon alleen op zich hoeft te nemen. Soraya denkt zo te kunnen sparen voor het onderhoud van haar en haar kinderen. In werkelijkheid wordt het haar ondergang.

Soraya wordt er later van beschuldigd onzedelijk gedrag te vertonen t.o.v. de reparateur. Om een vrouw te kunnen veroordelen voor deze 'misdaad' heb je getuigen nodig. Twee mannen. Soraya's man ruikt een kans zich van haar te ontdoen. Op deze 'misdaad' staat steniging. Dan is hij mooi van haar af. Hij speelt de verongelijkte in zijn eer aangetaste man die zogenaamd bedonderd is door zijn vrouw. Ze chanteren de reparateur die eerst niet mee wil werken aan dit bedrog. Soraya heeft niks verkeerd gedaan. Ze is een rechtschapen vrouw. Ze dreigen dat hij ook grote kans loopt ter dood te worden veroordeeld, zijn zoon dan in de bajes belandt en wat moet er dan van hem terecht komen? De reparateur zwicht en fungeert als de tweede getuige. 'De dorpsraad' gaat in beraad. Het lot van Soraya is bezegeld. Ze zal over een uur gestenigd worden.

De scène van het stenigen is heel wreed. Ze gooien net zolang stenen naar haar tot ze onder het bloed bezwijkt. Heel beeldend, zullen we maar zeggen. Ze mag niet begraven worden. Een aantal vrouwen brengt haar naar de rivier en daar wordt ze 's nachts door wilde dieren aangevreten. De vrouw, nicht van Soraya, komt de volgende morgen de resten begraven. Ze had haar nicht echter beloofd dat de wereld hiervan zou horen en ze bewaarde een botje als bewijs. De journalist kwam als geroepen.
Een dag later bleek dat het voorgenomen huwelijk tussen de man en dat jonge meisje helemaal niet doorging. Soraya was toen helemáál voor niks gestorven.

Het is nog niet zo makkelijk voor de journalist het dorp te verlaten met het bewijs. Hij wordt tegengehouden en zijn spullen afgepakt. Boos stapt hij in de auto en scheurt weg. Even lijkt het of het mislukt het opgenomen bandje mee te krijgen. Dat is niet het geval. De vrouw staat even verderop met het bandje op de journalist te wachten en ze geeft het snel aan hem als hij voor haar stopt. De mannen van het dorp zien dat en komen in actie. Het hangt er om want door de haast krijgt de journalist de auto even niet aan de praat. De reparateur staat even verderop hem te knijpen en aanwijzingen te mompelen over hoe hij de auto wel zou moeten starten. 

De man wilde al niet eens hieraan meewerken en wil ook dat de wereld weet wat hier is gebeurd. Dan scheurt de auto weg. De wereld zal er inderdaad van weten. De laatste scène is dat de vrouw met opgeheven armen de dorspmannen nog wat toeschreeuwt en blij is dat ze haar belofte heeft kunnen nakomen.
Een heel indrukwekkende film die ik zeker aan kan raden. En gratis online te bekijken.



Het boek van Freidoune heet in het Nederlands: De gestenigde vrouw. Sinds 21 februari jl. in mijn bezit.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten